3. Buyer Power - Müşteri Gücü
Buyer Volume - Müşteri Miktarı : Ben bu ürünü ne kadar satabilirim? Kalem ürettiğimde bunu tek seferde 1000lerce satabiliyorum fakat kırtasiyede aynı ürünü tek kişiye 3-5 tane satabilirim. Kalem üretici olduğum durumda müşteri miktarım yüksektir buda müşterinin gücünü arttırır. (Buyer Volume ↑ - Buyer Power ↑)
Buyer Information - Müşterinin Bilgisi : Benim sattığım ürünü müşteri ne kadar tanıyor? Gene kalem örneğini verecek olursam kalem alırken ne kadar inceler müşteri ürünü yada araştırır, ama bilgisayar alması gerektiğinde araştırır, ürün hakkında bilgi sahibi olur. Eğer müşteri biliyorsa ürünü, güçlü konuma geçer. (Buyer Information ↑ - Buyer Power ↑)
Brand Identity - Marka Kimliği : Rekabette bahsettiğim gibi markam güçlüyse, değerliyse ben daha güçlüyümdür. Bu başlık altında marka değerimin yüksek olması müşterinin değil benim güçlü olduğumu gösterir. (Brand Identity ↑ - Buyer Power ↓)
Price Sensitivity - Fiyat Hassasiyeti : Sattığım ürünün fiyatı değiştiğinde müşterilerim benim ürünümü alırken hassasiyet sergiliyor mu? Fiyat arttığında müşteri ürünü almaktan vazgeçebiliyorsa eğer fiyat hassasiyeti durumundan söz edebiliriz, bu durumda güç müşteriye geçer. (Price Sensitivity ↑ - Buyer Power ↑)
Threat of Backward Integration -Geri Birleşme : Öncelikle "backward integration" yani türkçeye çevirirsek "geri birleşme/entegrasyon" u açıklamanın doğru olduğunu düşünüyorum. Backward integration kısaca sağlayıcımın yaptığı işi yapmam olarak açıklanabilir. Örnek vermek gerekirse, ben Migros um ve kendi pirincimi üretmeye başlamam backward integration dır. Bunu müşteriler için düşündüğümüzde ise, ben onların sağlayıcısı (supplierı) durumunda oluyorum, backward integration ı gerçekleştirebilmeleri içinde benim ürünümü kendilerinin üretebilmeleri gerekir ve bunu yapabiliyorlarsa müşterinin gücü yüksek olur. (Threat of Backward Integration ↑ - Buyer Power ↑)
Product Differentiation - Ürün Farklılığı : Müşteriye farklı ürünler sunabiliyorsam müşterinin karşısında güçlü konuma geçerim. (Product Differentiation ↑ - Buyer Power ↓)
Substitutes Available - Alternatif Varlığı : Benim ürünümün alternatifi varsa, müşteri istediğini seçebilir. Bu durumda müşteri gene güçlü konuma geçer. (Subtitutes Available ↑ - Buyer Power ↑ )
4. Supplier Power - Sağlayıcı Gücü
Impotance of Volume to Supplier - Sağlayıcı Miktarının Önemi : Benim ürünümü aldığım, yapımını karşılayan sağlayıcımın rakibi varsa, çok sayıda mevcutsa markette ben istediğimi seçmekte özgürümdür, buda sağlayıcımın gücünü düşürür. (Importance of Volume to Supplier ↑ - Supplier Power ↓ )
Differentiation of Inputs / Suppliers - Sağlayıcı / Girdinin Farklılığı : Sağlayıcım bana farklı ürünler sunabiliyorsa, girdi olarak kullandığım ürünler farklılık gösteriyor ve sağlayıcım bunların hepsini bana sağlıyorsa sağlayıcı gücü yüksektir. ( Differentiation of Inputs / Suppliers ↑ - Supplier Power ↑ )
Threat of Forward Integration - İleri Birleşme: Backward integration (geri birleşme) den buyer power konusunda bahsetmiştik, şimdi tam ters durumdan söz ediyoruz yani; ben sebze-meyve üreticisi iken marketlere ürünümü satıyordum, ama kendi marketimi açarak bunu satmaya başlamam forward integration (ileri birleşme) dır. -KKTC için bir örnek vermek gerekirse "Kırnı Tavukçuluk", "Kıb-et" veya "Bektaş Market" bunlara örnektir, bunların hepsi kendi ürünlerini daha büyük yerlere satarak kendilerine müşteri kitlesi edinmişler, ardından da kendi dükkanlarını açarak üretimin yanında müşteriye direk satışa geçmişlerdir.- Konumuza geri dönecek olursak, sağlayıcım kendi dükkanını kurabilecek, müşteriye direk satışa geçebilecek durumdaysa, yani ileri birleşme yapabiliyorsa, güçlü konuma gelir. (Threat of Forward Integration ↑ - Supplier Power ↑ )
5. Barriers to Entry - Giriş Engeli
Access to Inputs - Girdilere Erişim : Ürünümü oluşturmak için gereken girdilere kolaylıkla, rahat bir şekilde ulaşabiliyor muyum? Girdimi rahat temin edebiliyorsam giriş markete engelim kalkar. (Access to Inputs ↑ - Barriers to Entry ↓ )
Government Policy - Hükümet Politikaları : Hükümet bu sektöre giriş ve işleyiş konusunda sert kurallara sahip mi? Kuralların uygulanabilirliği zor mu? Vergiler, girdilerin alınması, nakliye gibi konulardaki tutumu nedir? Eğer karşınızda sert kurallar varsa giriş engelim artar. (Government Policy ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Economies of Scale - Ekonominin Ölçüsü : Rakibimle aynı ürünü, rakibimden daha ucuza üretebiliyor olmam ekonomimin güçlü olduğunu gösteririr. Bu durumda giriş engeli artmış olur. (Economies of Scale ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Capital Requierements - Sermaye Gereksinimi : Rivalry konusunda bahsettiğimiz yüksek yatırım burdada asıl konumuz haline geliyor. Bu işe girerken yüksek sermaye kullanmışsam eğer, her firmanın bunu yapabilmesi gerekir, bu da onlar için giriş engeli oluşturur. (Capital Requirements ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Brand Identity - Marka Değeri : Tekrar marka değerine dönersek, markamın değeri, güçlü bir yapıda olması yeni firmaların aynı sektörde iş yapabilmesini hatta girmesini zorlaştıracaktır. (Brand Identity ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Access to Distribution - Dağıtım Erişimi : Ürünümü istediğim her yerde müşterilerime kolayca ulaştırabiliyor muyum? Müşterilerime rahat ulaşabiliyorsam, yeni firmalar da aynı şeyi yapabilirler, buda giriş engelini düşürür. (Access to Distribution ↑ - Barriers to Entry ↓ )
Price Sensitivity - Fiyat Hassasiyeti : Müşterilerimin fiyat konusundaki hassasiyetleri, bu sektördeki her firmanın doğru fiyatlandırma stratejisi kullanmasını gerektirir, müşteriler üründen hemen vazgeçebilirler. Yani fiyat hassasiyeti yüksekse giriş engeli de yüksek olur. (Price Sensitivity ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Ve 5 Force Analizin sonuna geldik :) Umarım verdiğim bilgiler işinize yarar. Sırada VRIO, SWOT, PESTEL analizler de var, takip edin :)
4. Supplier Power - Sağlayıcı Gücü
Impotance of Volume to Supplier - Sağlayıcı Miktarının Önemi : Benim ürünümü aldığım, yapımını karşılayan sağlayıcımın rakibi varsa, çok sayıda mevcutsa markette ben istediğimi seçmekte özgürümdür, buda sağlayıcımın gücünü düşürür. (Importance of Volume to Supplier ↑ - Supplier Power ↓ )
Differentiation of Inputs / Suppliers - Sağlayıcı / Girdinin Farklılığı : Sağlayıcım bana farklı ürünler sunabiliyorsa, girdi olarak kullandığım ürünler farklılık gösteriyor ve sağlayıcım bunların hepsini bana sağlıyorsa sağlayıcı gücü yüksektir. ( Differentiation of Inputs / Suppliers ↑ - Supplier Power ↑ )
Threat of Forward Integration - İleri Birleşme: Backward integration (geri birleşme) den buyer power konusunda bahsetmiştik, şimdi tam ters durumdan söz ediyoruz yani; ben sebze-meyve üreticisi iken marketlere ürünümü satıyordum, ama kendi marketimi açarak bunu satmaya başlamam forward integration (ileri birleşme) dır. -KKTC için bir örnek vermek gerekirse "Kırnı Tavukçuluk", "Kıb-et" veya "Bektaş Market" bunlara örnektir, bunların hepsi kendi ürünlerini daha büyük yerlere satarak kendilerine müşteri kitlesi edinmişler, ardından da kendi dükkanlarını açarak üretimin yanında müşteriye direk satışa geçmişlerdir.- Konumuza geri dönecek olursak, sağlayıcım kendi dükkanını kurabilecek, müşteriye direk satışa geçebilecek durumdaysa, yani ileri birleşme yapabiliyorsa, güçlü konuma gelir. (Threat of Forward Integration ↑ - Supplier Power ↑ )
5. Barriers to Entry - Giriş Engeli
Access to Inputs - Girdilere Erişim : Ürünümü oluşturmak için gereken girdilere kolaylıkla, rahat bir şekilde ulaşabiliyor muyum? Girdimi rahat temin edebiliyorsam giriş markete engelim kalkar. (Access to Inputs ↑ - Barriers to Entry ↓ )
Government Policy - Hükümet Politikaları : Hükümet bu sektöre giriş ve işleyiş konusunda sert kurallara sahip mi? Kuralların uygulanabilirliği zor mu? Vergiler, girdilerin alınması, nakliye gibi konulardaki tutumu nedir? Eğer karşınızda sert kurallar varsa giriş engelim artar. (Government Policy ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Economies of Scale - Ekonominin Ölçüsü : Rakibimle aynı ürünü, rakibimden daha ucuza üretebiliyor olmam ekonomimin güçlü olduğunu gösteririr. Bu durumda giriş engeli artmış olur. (Economies of Scale ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Capital Requierements - Sermaye Gereksinimi : Rivalry konusunda bahsettiğimiz yüksek yatırım burdada asıl konumuz haline geliyor. Bu işe girerken yüksek sermaye kullanmışsam eğer, her firmanın bunu yapabilmesi gerekir, bu da onlar için giriş engeli oluşturur. (Capital Requirements ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Brand Identity - Marka Değeri : Tekrar marka değerine dönersek, markamın değeri, güçlü bir yapıda olması yeni firmaların aynı sektörde iş yapabilmesini hatta girmesini zorlaştıracaktır. (Brand Identity ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Access to Distribution - Dağıtım Erişimi : Ürünümü istediğim her yerde müşterilerime kolayca ulaştırabiliyor muyum? Müşterilerime rahat ulaşabiliyorsam, yeni firmalar da aynı şeyi yapabilirler, buda giriş engelini düşürür. (Access to Distribution ↑ - Barriers to Entry ↓ )
Price Sensitivity - Fiyat Hassasiyeti : Müşterilerimin fiyat konusundaki hassasiyetleri, bu sektördeki her firmanın doğru fiyatlandırma stratejisi kullanmasını gerektirir, müşteriler üründen hemen vazgeçebilirler. Yani fiyat hassasiyeti yüksekse giriş engeli de yüksek olur. (Price Sensitivity ↑ - Barriers to Entry ↑ )
Ve 5 Force Analizin sonuna geldik :) Umarım verdiğim bilgiler işinize yarar. Sırada VRIO, SWOT, PESTEL analizler de var, takip edin :)
merhabalar :) vize haftasındayım ve MIS dersimin konularından birisi buydu..Gayet açıklayıcı anlatmışsınız :) tşkkürler
YanıtlaSilcok garip bu konu cok onemli bir konu ve turkce arama yaptigin zaman sadece sizin web sayfaniz cikiyor.. ingilizce yaptigim zaman binlerce.. ne garip bir egitim sistemimiz var be ya
YanıtlaSilNe yazık ki haklısınız Aykut Bey. Bu eksikliği doldurmaya çalıştım ben de, umarım yakın zamanda aynı konu üzerine farklı bakış açıları ve anlatım dilleri ile de birşeyler bulabiliriz.
SilMerhabalar, herşey iyi güzel de bu analiz için bilgileri araştırmak hakkında yardımcı olabilir misiniz? Mesela ben bir benzin firması için bu analizi yapmak istiyorum. Bu benzin firması için gerekli olan bu bilgilere teker teker mi ulaşmam gerekiyor?
YanıtlaSilMerhaba Yasin Bey, evet dediginiz gibi 5 forces analiz yapmak istiyorsaniz bahsettigim 5 basligi da sektor bazli olarak arastirmaniz gerekiyor.Tabiki internet ortaminda bazi sitelerde hazirlanmis raporlar da bulabilirsiniz istediginiz sektorlerle ilgili.
SilSıla Hanım merhaba,
YanıtlaSilElinize ve düşüncenize sağlık çok tadında örneklerle şahane bir yazı olmuş.
Selamlar,
Teşekkürler Gerçekten bilgilendirici ve açıklayıcı elinize sağlık
YanıtlaSil