Porter's 5 Forces Analysis- Porter'ın 5 Güç Analizi

İşletme analizleri arasında en eğlencelilerinden biri olarak sayabileceğim 5 Forces Analysis den bahsetmek istiyorum biraz. Her ne kadar işletmede ve pazarlamada güncel trendleri takip etmek gerekse de bu analiz hala geçerliliğini korumakta ve analistler tarafından tercih edilmektedir. 5 Forces Analysis external yani dış kaynaklı bir endüstri analiz çeşidi olup Michael Eugene Porter tarafından geliştirilmiştir.


5 Force un amacı rekabet üstünlüğünü sağlayabilmektir. Bahsedilen 5 Force/Güç ise;


1. Rivalry - Rekabet
2. Threat of substitutes - Alternatiflerin tehdidi
3. Buyer Power - Satın alanın gücü
4. Supplier Power - Sağlayıcının gücü
5. Barriers to entry - Giriş engeli


olarak sıralanabilir.


Biraz daha açıklayıcı olabilmesi için alt kategorileri ile birlikte anlatmak istiyorum. - Farklı kaynaklarda, alt kategoriler değişiklik gösterse de temel olarak ele alındığında anlattığım gibidir.


1. Rivalry - Rekabet:
    Exit Barriers - Çıkış engeli : Temel olarak ele aldığımızda bir işe girerken ne kadar çok para yatırırsak, çıkışımız o kadar zor olacaktır. Örnek vermek gerekirse; evde kek yapıp bunu satmaya başlamanız için fazla yatırım yapmanıza gerek yoktur, istediğiniz zaman bu işten çıkabilirsiniz ama pastane açıyorsanız bu büyük yatırımlar gerektirir, yanınıza almanız gereken elemanlar, üretimi serileştirmek için gereken ekipmanlar, dükkan kiranız size ciddi rakamlarda yatırıma mal olacaktır. Sonuç olarak yatırım arttıkça çıkış engeli artar ve buda rekabeti arttırır. (Investment ↑ - Exit Barriers ↑ - Rivalry ↑)  
    Industry Concentration Ratio - Endüstrinin Yoğunluğu : Burda bakmamız gereken asıl nokta ise pazar payıdır. bir sektörde pazar paylarına baktığınızda eğer %0.5, %3 veya %5 lerden bahsediyorsanız zaten fazla firma vardır  ve küçüktür, ama mesela pazarın %40 ını elinde tutan firmalar varsa yoğunluk da yüksek olur. Pazar payı ne kadar yüksek olursa yoğunluk seviyeside okadar yüksektir buda rekabeti gene arttırıcı rol oynar. (Market Share ↑ - Industry Concentration Ratio ↑ - Rivalry ↑)
    Industry Growth - Endüstrinin Büyümesi : Geçmiş senelere bakarak sektör ne kadar büyüme kaydetmiş? Hala ilk zamanlarki gibi mi hareket eidyor yenilenme oluyormu? Gene örnek vermek gerekirse Semiconductor (DRAM, Flash...) endüstrisi 1960-2000 yılları arasında her sene %16 lık büyüme gerçekleştirmiş. Bu büyüme haliyle rekabeti arttırır. (Industry Growth ↑ - Rivalry ↑)
    Product Differences - Ürün Çeşitliliği : Rakip firmalarımdan farklı bir ürün üretip de müşteriye sunuyor muyum? Ürün çeşitliliğim eğer fazlaysa rakiplerimden bir adım öne geçmiş olurum. Karton sigara paketlerini üreten bir firmadan bahsediyorsak ben eğer ben bu paketleri plastikten, metalden üretiyorsam bu benim farklılığımı ortaya koyar, rekabetimi azaltır. (Product Differences ↑ - Rivalry ↓)
    Brand Identity - Marka Kimliği : Rakiplerimin yanında güçlü bir marka kimliğine sahipsem, marka değerim yüksekse rekabet gene düşer. (Brand Identity ↑ - Rivalry ↓)


2. Threat of Subtitutes - Alternatiflerin Tehdidi (Öncelikler alternatif ürünümü belirlemem gerekiyor. Mesela kırmızı et üreticisi isem ben, beyaz et benim alternatifimdir.)
    Buyer Propensity to Subtitutes - Müşterinin alternatifi alma eğilimi : Müşteri benim ürünümü mü almayı tercih ediyor (kırmızı et) yoksa alternatifimi mi (beyaz et)? Eğer benim ürünümü almayı tercih ediyorsa müşterinin alternatife eğilimi düşüktür, ve tehdidi ortadan kaldırır. (Buyer Propensity of Subtitutes ↓ - Threat of Subtitues ↓ ) 
    Relative Price Performance of Subtitutes - Alternatifin ilgili fiyat performansı : Öncelikle fiyat performansı : alternatifim benden daha ucuzsa fiyat performansı yüksektir. Yani kırmızı etin alternatifi olarak beyaz eti söyledik, beyaz et kırmızı et den ucuz olduğu için alternatifimin - beyaz etin fiyat performansı yüksektir. Yüksek fiyat performansı ise alternatif tehdidimi yükseltir. (Relative Price Performance of Subtitutes ↑ - Threat of Substitutes ↑ )


Devamı gelecek...