16 Efsane Strateji (1-8)

Bugün gene Capital dergisinin 2011/4 sayılı dergisinde gördüğüm bir yazıdan bahsetmek istiyorum.


"Bütün dünyada 1980'li yıllara Michael Porter'ın "konumlandırma stratejisi" damgasını vurdu. 90'lı yıllarda ise C.K. Prahalad ve Gary Hamel'in "Gelecek İçin Rekabet" (Competing For The Future) kitabı bir çığır açtı." diye başlıyor Şeyma Öncel Bayıksel'in yazısı. Ve 2000'li yıllara girdiğimizde ise Chan Kim ve Renee Mouborgne'nin "Mavi Okyanus Stratejisi" (Blue Ocean Strategy) ve Greame Deans, Fritz Koeger ve Stefan Zeisel'in "Birleşme Oyununu Kazanmak" (Winning The Merger Endgame) adlı kitaplarının trendleri belirlediğinden bahsediyor.


İşte bu stratejilere göre firmaların kendilerini konumlaması üzerine araştırma yapan A.T. Kearney 16 efsane stratejiyi ve bunu Türkiye'de en iyi kullanan firmaları anlatıyor:


1. Satın Alma Yeni Dönemin Gerçeği: Hangi ölçekte olursa olsun şirketlerin asıl amacı büyümek, son dönemlerde ise bunu başarmanın en etkili yollarından biri satın alma ve birleşme. Migros, Koç Holding'in çatısı altındayken milyon dolara Tansaş'ı alarak sektördeki en önemli satın almayı gerçekleştirdi.


2. Böl Birleştir Stratejisi: Yönetime damga vuran bir diğer strateji "şirketler ve süreçleri birleştirme ya da bölme yoluyla ilerlemek. Pegasus, kendi içinde birbirine yakın süreçleri birleştirerek önemli bir maliyet avantajı takalamış durumda. Tat Gıda ise, Maret, Pastavilla ve Sek Süt'ü tek bir çatı altında toplayarak karlılığını arttırmayı başardı.


3. Mavi Okyanuslar Yaratmak: Şirketlerin kendi mavi ve rekabetsiz okyanusları yaratmalarına dayanıyor. (Rekabet ortamı kırmızı okyanus olarak adlandırılır). Anadolu Ateşi, Türkiye'de modern dans gösterilerini büyük ölçekte düzenleyen ilk topluluktur. 

4. Gelecek İçin Rekabet: Gelecekte oluşacak piyasaları şimdiden anlamak, şirket kaynaklarını buna göre düzenlemek, mevcut piyasanın limitlerini zorlamak, sektörün geleceğini şekillendirmek... Karsan Türkiye'de bu stratejinin başarılı temsilcilerinden. Geleceğin taksisi olarak konumlandırdığı V1 modeli, özellikle engellilere sağladığı kolaylık ile dikkat çekiyor.

5. Değer Zincirini Yapılandırın: Temel olarak şirketin maliyet avantajı ve farklılaşma sağlaması için üretimin ilk aşamasından tüketiciye kadarki zinciri iyi yönetmesi üzerine kurulu. Türkiye'de BİM'in inovatif bir değer zinciri modeli uyguladığı hakim. Şirket, portföyünü yaklaşık 600 ürünle sınırlı tuttuğu için, tedarik zincirinde önemli bir avantaja sahip.


6. Gidişatı Mutlaka Değiştirin: 2008 yılında kurulan Markafoni, Türkiye'nin ilk lüks online alışveriş sitesi unvanını taşıyor. 


7. "Uçurumu" İnovasyonla Aşın: Ünlü yönetim gurusu Geoffrey Moore, bir ürünün tasarlayıcıları ile kullanıcıları arasında beklenti farkı olduğuna dikkat çekti, ve buna da "chasm" (uçurum) adını verdi. Bu uçurumu gidermek için pazarda beklentiyi karşılayan inovatif ürünlerin bulunması gerektiğinin de altını çizdi. Tadım'ın kuru meyve ve kuruyemişleri birleştirerek oluşturduğu müsli barlar, Türkiye'de bu stratejinin başarılı bir örneği olarak yer alıyor.

8. Büyük Düşünerek Kazan: Aslında oldukça basit... Oyunu kazanmak için şirket liderlerinin cesur ve iyi seçilmiş kararlar alması lazım. Bunun içinde büyük düşünmeleri şart. Turkcell, 17 yıldır sektörün lideri. Büyük ve iddialı kalmayı kalmayı ise cesur kararlarına borçlu.


Devamı gelecek...